Od zera do rewolwera

O broni palnej i strzelectwie – po ludzku i bez zadęcia

Pozwolenie na broń sportową i kolekcjonerską

16 lutego 2019
tekst i zdjęcia: Mikołaj Bartnicki

Pistolety Ruger SR1911, Beretta 92FS oraz Glock 19X

W Polsce można względnie łatwo zdobyć pozwolenie na broń sportową oraz kolekcjonerską. Dzięki temu można legalnie posiadać praktycznie każdą współczesną broń palną, łącznie z tą używaną przez wojsko lub policję.

Sport, kolekcja, dopuszczenie

Jak zaznaczyłem w tekście Pozwolenie na broń w Polsce, spośród ośmiu ich rodzajów zdefiniowanych w Ustawie o broni i amunicji, najbardziej godne uwagi są pozwolenie sportowe oraz pozwolenie kolekcjonerskie. Mając je, możesz posiadać praktycznie każdą współczesną broń palną. Wcale nie musi być to profesjonalna i droga broń sportowa, ani broń o wartości wyłącznie muzealnej. Równie dobrze może to być broń identyczna jak ta, którą nosi żołnierz, policjant lub ochroniarz prezydenta. Dodatkowo, warto postarać się jeszcze o dopuszczenie do posiadania broni.

Uzyskanie wyżej wymienionych uprawnień jest łatwiejsze niż przypuszczasz. Nie kosztuje to wiele pieniędzy, nie wymaga zdawania trudnych egzaminów, a przede wszystkim nie zależy od widzimisię komendanta. Dobra, dosyć wstępu, jedziemy!

Pozwolenie na broń do celów sportowych

podstawa prawna:
UoBiA art. 10 ust. 4 p. 4 a – d

To będzie twoje podstawowe pozwolenie na broń. Mając pozwolenie sportowe, możesz legalnie kupić i posiadać następujące rodzaje broni wraz z amunicją:

Pistolety, rewolwery i karabiny bocznego zapłonu o kalibrze do 6 mm

Pod tym bardzo fachowym określeniem kryje się szeroko rozumiana broń sportowa: od kbks-ów pamiętających lekcje Przysposobienia Obronnego w szkołach, przez tanią broń do strzelania rekreacyjnego, po ultraprecyzyjne pistolety i karabiny tarczowe jakich używają olimpijczycy podczas igrzysk. Amunicja bocznego zapłonu to malutkie i słabe naboje, w Polsce używane właśnie do celów sportowych. Coś co przychodzi ci do głowy na hasło nabój do kbks-u to właśnie jest amunicja bocznego zapłonu.

Skrót kbks oznacza i zawsze oznaczał karabinek sportowy. Wszelkie inne rozwinięcia tego skrótu są całkowicie błędne!

Pistolety, rewolwery i karabiny centralnego zapłonu o kalibrze do 12 mm

W tej kategorii mieści się praktycznie każda współczesna broń palna jakiej używa wojsko lub policja. Większość słynnych pistoletów takich jak Glock, CZ lub Beretta ma kaliber 9 milimetrów, zatem mieszczą się one w ustawowym limicie. Potężny rewolwer .44 Magnum to niecałe 11 milimetrów, a więc również tu pasuje. Karabinki wojskowe, takie jak rosyjski AK lub amerykański M16, także zaliczają się do tej kategorii, bo ich kalibry to odpowiednio 7,62 oraz 5,56 milimetra. Każdy z tych modeli broni zasilany jest amunicją centralnego zapłonu, czyli normalnymi, pełnowymiarowymi nabojami bojowymi. Oczywiście wojskowy rodowód tej broni nie przeszkadza w stosowaniu jej w wielu ciekawych dyscyplinach strzelectwa sportowego.

W dużym uproszczeniu można przyjąć, że broń bocznego zapłonu to broń sportowa, zaś broń centralnego zapłonu to broń bojowa.

Strzelby gładkolufowe

Strzelby to nie tylko broń myśliwych, istnieją również konkurencje strzelectwa sportowego rozgrywane właśnie za pomocą strzelb. Każda strzelba gładkolufowa dostępna w polskich sklepach może być zarejestrowana jako broń sportowa. Niekoniecznie musi to być tradycyjna dubeltówka; może to być jednolufowy obrzyn, shotgun typu pompka, a nawet strzelba automatyczna (są takie!). Technicznie rzecz biorąc, strzelby są bronią centralnego zapłonu.

Czy każda strzelba musi być gładkolufowa? Nie. Istnieją też (co prawda bardzo rzadko spotykane) strzelby z lufami gwintowanymi. Takich gwintowanych strzelb nie można w Polsce kupić na pozwolenie sportowe.

Broń na naboje czarnoprochowe

To broń na naboje wypełnione czarnym prochem, czyli prochem dymnym, używanym do końca XIX wieku. We współczesnej amunicji stosuje się proch nitrocelulozowy, czyli bezdymny. Z tego typu bronią czarnoprochową nie będziesz miał do czynienia, bo jest ona spotykana równie często co Yeti na plaży w Międzyzdrojach, zatem wspominam o niej tylko z kronikarskiego obowiązku.

Broń na naboje czarnoprochowe to nie to samo co dostępna bez pozwolenia broń czarnoprochowa rozdzielnego ładowania. To są różne rodzaje broni!

Jak widzisz, na pozwolenie sportowe dostępny jest prawdziwy arsenał. Trzy ważne informacje, które warto zapamiętać:

Noszenie broni sportowej

Zarejestrowaną na pozwolenie sportowe broń możesz nosić przy sobie załadowaną, z nabojem w komorze, gotową do strzału. To czyni łatwe do uzyskania pozwolenie sportowe dobrą alternatywą dla nieosiągalnego w praktyce pozwolenia do ochrony osobistej. W rzeczywistości niewielu strzelców sportowych regularnie chodzi z bronią przy boku; w końcu Polska to nie Somalia. Jeśli jednak taka twoja wola, to zgodnie z prawem możesz nosić przy sobie gotowy do strzału pistolet pistolet, kałasznikowa z pełnym magazynkiem, lub załadowaną strzelbę – i nikomu nic do tego!

Zwolnienie z egzaminu

Starając się o pozwolenie sportowe nie musisz zdawać trudnego egzaminu przed policją. Patent strzelecki oraz licencja zawodnicza, czyli dokumenty, które wyrobisz sobie po drodze do uzyskania pozwolenia sportowego, jednocześnie zwalniają cię z egzaminu policyjnego, bo potwierdzają, że zostałeś przeszkolony i zdałeś egzamin z obsługi broni sportowej. A egzamin na patent strzelecki jest dużo łatwiejszy, oblewają go naprawdę nieliczni (zwykle na własne życzenie). Natomiast licencję zawodniczą bez problemu zdobędziesz natychmiast po otrzymaniu patentu strzeleckiego.

Utrzymanie pozwolenia

Aby utrzymać posiadane pozwolenie sportowe, trzeba regularnie startować w zawodach strzeleckich. Szczegóły przedstawię przy okazji omawiania tematu licencji zawodniczej, ale na ten moment wystarczy ci wiedzieć, że kilka razy w roku będziesz musiał wybrać się na sportowe zawody strzeleckie w roli uczestnika tychże. Jeśli tego zaniechasz, to policja może (aczkolwiek nie musi) cofnąć twoje pozwolenie na broń sportową.

Uczestnictwo w zawodach traktuj raczej jako rozrywkę niż obowiązek. Niezbędne minimum startów spokojnie odbębnisz w styczniu i masz temat z głowy na cały rok.

Pozwolenie na broń sportową do celów kolekcjonerskich

podstawa prawna:
UoBiA art. 10 ust. 3 p. 5

Zaraz, zaraz, jakiś nowy rodzaj pozwolenia? Słuszne spostrzeżenie! Jest to nie tyle nowy rodzaj pozwolenia, co raczej ograniczenie już istniejącego.

Sama Ustawa o broni i amunicji definiuje pozwolenie kolekcjonerskie, ale nie zawiera takiego tworu jak pozwolenie na broń sportową do celów kolekcjonerskich. Ograniczenie swojego pozwolenia kolekcjonerskiego do wymienionej wyżej broni sportowej nałożysz sobie sam, w swoim wniosku o jego wydanie. Po co jednak dobrowolnie przyjmować takie ograniczenie? Jest ku temu doskonały powód: ograniczenie do broni sportowej pozwala na uniknięcie trudnego i drogiego egzaminu przed Policją! Ponadto, co zaraz wykażę, ograniczenie to jest czysto wirtualne.

Ustawowe pozwolenie do celów kolekcjonerskich obejmuje szerszy zakres rodzajów broni niż pozwolenie sportowe. Jest to na przykład broń myśliwska o kalibrze większym niż 12 milimetrów, karabiny maszynowe, broń gazowa itp. Zatem przy staraniu się o pozwolenie kolekcjonerskie, patent strzelecki nie może zwalniać z egzaminu przed Policją, bo szkolenie i egzamin na patent strzelecki nie uwzględniają tych dodatkowych rodzajów broni, dozwolonych w pozwoleniu kolekcjonerskim, ale niedostępnych w ramach pozwolenia sportowego. Jednak jeśli ograniczysz swoje pozwolenie kolekcjonerskie tylko do broni sportowej, to posiadanie patentu strzeleckiego zwalnia cię z egzaminu policyjnego dokładnie tak samo jak przy pozwoleniu sportowym.

Czy warto się ograniczać?

W tym przypadku – tak. Zwłaszcza, że ograniczenie do broni sportowej jest nieodczuwalne w praktyce. Znakomita większość istniejącej broni palnej i tak wpada w kategorię broni sportowej. Natomiast pozostałe jej rodzaje, te z których rezygnujesz, są albo w praktyce niedostępne (broń maszynowa) albo zupełnie nieciekawe i mało przydatne (broń gazowa, hukowa, pistolety sygnałowe czy jakaś nietypowa broń myśliwska). Zatem twoje pozwolenie kolekcjonerskie to będzie w rzeczywistości pozwolenie na kolekcjonowanie broni sportowej. Takie pozwolenie wciąż jednak będzie się różnić od pozwolenia sportowego. Oto dwie istotne różnice:

Nie wolno nosić!

podstawa prawna:
UoBiA art. 10 ust. 8

Broni posiadanej na pozwolenie kolekcjonerskie nie możesz nosić przy sobie załadowanej. Możesz mieć taką broń w kaburze przy pasku, ale magazynek musi być odłączony, zaś komora nabojowa – pusta. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, żeby mieć rozładowany pistolet w kaburze, zaś w osobnej kieszeni gotowy do użycia, pełny magazynek. Przy odpowiednim wytrenowaniu, taka broń i tak będzie gotowa do użycia w ciągu kilku sekund. Zawsze to lepsze niż nic.

Nie trzeba startować w zawodach

W przeciwieństwie do pozwolenia sportowego, pozwolenie kolekcjonerskie nie wymaga przedłużania. Jak już je raz dostaniesz, to masz je do końca życia. Nie musisz się martwić o żadne starty w zawodach. Co prawda wciąż musisz należeć do stowarzyszenia kolekcjonerskiego, ale samo należenie nie wymaga dosłownie żadnej akcji z twojej strony i jeśli generuje jakieś koszty, to tylko symboliczne kilka złotych rocznie tytułem składki członkowskiej.

Po co mi pozwolenie kolekcjonerskie, skoro jest sportowe?

Dobre pytanie, zwłaszcza że odpowiedź nie jest oczywista na pierwszy rzut oka. Faktycznie, pozwolenie kolekcjonerskie i tak będzie ograniczone do broni sportowej, której na domiar złego nie wolno nosić załadowanej. W zestawieniu z pozwoleniem sportowym, wygląda to niezbyt atrakcyjne, ale to tylko pozory.

Po pierwsze, każde pozwolenie określa pewną konkretną liczbę egzemplarzy broni, którą można posiadać. Niestety, policja ma dużą swobodę w ustalaniu tej liczby i niewiele da się na to poradzić. W większości województw, pozwolenia sportowe na ogół wydawane są na posiadanie od trzech do sześciu sztuk broni. Jeśli to dla ciebie za mało, to dalsze egzemplarze broni możesz rejestrować na pozwolenie kolekcjonerskie. Tutaj policja jest zwykle bardziej hojna, bo pozwolenie kolekcjonerskie na dziesięć sztuk broni dostaniesz bez problemu. Zatem posiadanie dwóch pozwoleń, sportowego oraz kolekcjonerskiego zwiększa ogólną liczbę sztuk broni, jaką możesz kupić.

Liczbę sztuk broni na pozwoleniu można z czasem powiększyć, ale to temat dla zaawansowanych, opisany w osobnym artykule.

Po drugie, skoro pozwolenia kolekcjonerskiego nie trzeba utrzymywać, to stanowi ono dobre zabezpieczenie posiadanej broni. Jeśli z jakiegokolwiek powodu utracisz pozwolenie sportowe, bo na przykład nie mogłeś albo nie chciałeś odbyć niezbędnych startów w zawodach strzeleckich, to zawsze możesz przerejestrować całą posiadaną broń z pozwolenia sportowego na pozwolenie kolekcjonerskie. W ten sposób unikniesz konieczności szybkiej (a więc niekorzystnej) sprzedaży broni lub oddania jej w policyjny depozyt, co jest obowiązkiem w przypadku gdy policja cofa pozwolenie na broń.

Dopuszczenie do posiadania broni

podstawa prawna:
UoBiA art. 30

To nowe pojęcie, zatem objaśniam.

Dopuszczenie do posiadania broni to taka lżejsza forma pozwolenia na broń. Mając dopuszczenie możesz dysponować bronią, która nie jest własnością twoją ani innej osoby fizycznej, tylko należy na przykład do klubu sportowego lub do twojego pracodawcy. Taką broń nazywamy potocznie bronią obiektową, bo niejako przynależy ona do obiektu jakim jest strzelnica lub zakład pracy.

Każda broń obiektowa ma świadectwo broni, czyli dokument zawierający podstawowe dane broni: typ, nazwę, model, kaliber i numer fabryczny. Świadectwo broni działa jak pozwolenie na broń na okaziciela – stanowi dowód, że posiadasz broń obiektową legalnie. Aby skorzystać ze świadectwa broni i dysponować bronią obiektową, musisz mieć dopuszczenie do posiadania broni.

Mając takie dopuszczenie, możesz wypożyczyć karabin sportowy ze swojego klubu i pojechać z tym karabinem na zawody do innego miasta. Masz go przy sobie legalnie i pilnujesz go, ale to wciąż nie jest twój karabin i po zawodach musisz go oddać. Albo jeśli jesteś ochroniarzem to twój pracodawca na czas służby może zapewnić ci broń niezbędną w pracy. W takich sytuacjach właśnie potrzebne jest dopuszczenie do posiadania broni oraz oczywiście wspomniane świadectwo broni.

Mając pozwolenie na broń, nie możesz dysponować każdą bronią jaka wpadnie ci w ręce, a jedynie tą, która jest twoją własnością. Możesz pożyczyć broń od kolegi, ale tylko sportową lub myśliwską.

Szansa, że kiedykolwiek będziesz potrzebował dopuszczenia do posiadania broni jest niemal zerowa. Niemniej jednak, jeśli starasz się o pozwolenie na broń, to dodatkowy koszt uzyskania dopuszczenia wynosi tylko 10 złotych za wydanie stosownej legitymacji. W skali całych wydatków jakie poniesiesz, jest to zupełnie pomijalna kwota, zatem lepiej to dopuszczenie mieć niż go nie mieć.

Nieźle, co?

Jak widzisz, o ile tylko nie należysz do grona osób niemogących posiadać broni, to w twoim zasięgu jest całkiem imponujący arsenał. Jeśli to brzmi zachęcająco, to zapraszam do dalszej lektury. W następnym artykule nakreślę plan zdobycia opisanych tutaj uprawnień.